On beş yıl önce, Adnan Varınca'nın bir sergisi üzerine yazdığım bir yazıyı şöyle bitirmişim: "Adnan Vannca'nm resmini keşfetmek için 2000 yılını mı bekleyeceğiz?" Bu soruyu sorarken, onu, daha 1950'lerde, İstanbul'da, Paris'te, sonra gene İstanbul'da "keşfeden" sanatseverlerin olduğunu bilmiyor değildim. Kendi köşesinde yaşayıp çalışan, resimden başka bir şey bilmeyen, resimden başka bir inancı olmayan bu insan, ömrü boyunca, sanatını tanıtmak, adını duyurmak için hiçbir şey yapmadı. Resimleriyle ilgili konuşmadı. Resmi üzerine konuşup yazanları ise, o kendine özgü gülüşüyle okudu. Bu onaylamak anlamına mı geliyordu, yoksa hoş görmek anlamına mı, yaşamını ve yapıtlarını yarım yüzyıldır izleyen ben, hiçbir zaman bilemedim. O da, ustası Manet gibi, bir resim üzerine konuşmanın olanaksızlığını biliyor olsa gerekti. Ne var ki genelde resim sanatı üzerine değil, özelde bir resim, bir tek resim üzerine konuşmanın (yazmanın) güçlüğünü, giderek olanaksızlığını bilen birinin de, yazmak gerektiğinde elinde bu yetersiz sözcüklerden başka bir şey yok. Kırmızı sözcüğünün kırmızı rengi, sarı sözcüğünün sarı rengi, mavi sözcüğünün mavi rengi "ifade" etmediğini bilen biri, bir resim üzerine ne yazabilir? Manet, resim bir öykü anlatıyorsa, yazarın o öykü üzerinde konuşabileceğini söyler. Peki, resim, konu olarak yalnızca bir tek kuşkonmazı seçmişse? Manet'den, onun sözlerinden ve tek bir kuşkonmazdan söz etmem, bir rastlantı değil. Adnan Varınca'nın 1950-60'larda Paris'te, daha sonra İstanbul'da gerçekleştirdiği bir dizi küçük nature-morte var ki, Manet'nin "Kuşkonmaz"ı gibi, resimden tüm öykü öğesini (hatta mekân kavramını) atıyor. Resimle, salt resimle karşı karşıya bırakıyor beni, bugün ve yarın bu resimlere bakacak olanları. Doğrusu, resim türleri içinde nature-morte, konusu dolayısıyla en ilgi çekici olanıdır.

---